شاید تا به حال از زبان برخی افراد شنیده باشید که با یک درد شدید و غیرقابل تحمل در ناحیه شکم که چیزی شبیه به معده درد ناشی از مسمومیت گوارشی بوده به اورژانس مراجعه کرده اند اما براساس تجویز پزشک با سونوگرافی شکم، علت درد وجود لجن یا سنگ های صفراوی در کیسه یا مجرای صفرا گزارش کرده باشند.
به گزارش جام جم، از دیدگاه طب رایج، علل ایجاد سنگ های صفراوی و راه پیشگیری و درمان آن در منابع مختلف مطرح شده است اما برای این که دیدگاه طب سنتی را در این زمینه جویا شویم و با تدابیر تغذیه ای و اثربخشی داروهای گیاهی آشنا شویم با دکتر مرضیه اعلی زاده، پزشک متخصص طب سنتی گفت وگو کرده ایم.
سنگ کیسه صفرا از شایع ترین بیماری هاست که مبتلایان به آن ممکن است علائم مختلف گوارشی را تجربه کنند. بیشتر از ۲۰ درصد افراد مبتلا به سنگ های صفراوی، علامت دار یا دچار عوارض می شوند. سنگ های صفراوی در داخل کیسه صفرا یا مجاری صفراوی رشد کرده و می توانند بدون علامت یا علامت دار باشند. تشخیص براساس علائم بالینی و سونوگرافی شکم است. از عوارض مهم و تهدیدکننده سنگ کیسه صفرا، التهاب حاد کیسه صفرا، کلانژیت حاد و پانکراتیت صفراوی است. در قالب دارو از اسیدهای صفراوی در برخی موارد برای حل کردن سنگ ها استفاده می شود. این داروها می توانند عوارض گوارشی ایجاد کنند و معمولا پس از قطع درمان، احتمال عود سنگ زیاد است.
هضم چربی با صفرا
صفرا در کبد تولید و به کیسه صفرا راه یافته و در آنجا ذخیره می شود. بعد از خوردن غذا، کیسه صفرا منقبض و صفرا به داخل روده می ریزد تا به هضم غذا کمک کند. در حقیقت صفرا باعث افزایش قدرت هضم به خصوص چربی ها می شود. در صورت تشکیل سنگ صفرا گاهی پزشک راهی جز جراحی و برداشتن کیسه صفرا ندارد. معمولا با برداشتن کیسه صفرا تمایل به ایجاد سنگ بسیار کم و حتی از بین می رود. در حال حاضر در طب رایج، برداشتن کیسه صفرا از طریق لاپاراسکوپی، درمان استاندارد برای حذف سنگ های صفراوی علامت دار است. در بیماران مبتلا به سنگ کیسه صفرا که بدون علامت هستند مدیریت انتظار، مناسب ترین انتخاب است و باید منتظر بود و دید تا علائم بیمار به کدام سمت می رود.
علت تشکیل سنگ صفرا از دیدگاه طب سنتی
در طب سنتی علت تشکیل سنگ های صفراوی، وجود خلط زیاد و غلیظ در بدن است. اگر مقدار این خلط کم یا خیلی غلیظ نباشد، اسلاج یا لجن صفراوی به وجود می آید. از دیگر علل مهم تولید سنگ صفرا، چاقی، جنس زن، افزایش سن، سردی مزاج و تنگی مجاری صفراوی را می توان نام برد. بی تحرکی نیز یکی دیگر از علل مهم است. بیماری سنگ کیسه صفرا به تعامل پیچیده بین عوامل ژنتیک، سبک زندگی و رژیم غذایی بستگی دارد. اضافه وزن، افزایش چربی ها و مقاومت به انسولین با افزایش بروز سنگ کیسه صفرا مرتبط است.
تشکیل صفرای اشباع شده از کلسترول در کبد، عامل پیش نیاز برای تشکیل سنگ های صفراوی است. عامل مهم دیگر میزان غلظت کلسیم صفرای موجود در کیسه صفراست. سنگ صفرا یک هسته مرکزی از نمک های کلسیم دارد و اطرافش هم کلسترول یا بی کربنات کلسیم وجود دارد. در مطالعات نشان داده شده است که تغذیه حیوانات با مقدار زیادی کلسیم، باعث افزایش ریسک تشکیل سنگ های صفراوی شده است. همچنین افزایش میزان محتوای چربی صفرا در تشکیل سنگ های صفراوی به خصوص نوع کلسترولی نقش دارد. بعضی از مواد غذایی خاص به عنوان عوامل خطرساز یا محافظت کننده در ارتباط با تشکیل سنگ کیسه صفرا مدنظر است.
پرهیز از مصرف غذاهای غلیظ و دیر هضم
در درجه اول باید از پرخوری و درهم خوری پرهیز کرد. همچنین درمان سوء هاضمه در اولویت است. خوردن مواد غذایی غلیظ مانند شیر، پنیر به خصوص تازه، گوشت های غلیظ مانند گوشت شتر و گاو و ماهی، شیر برنج، هریسه، کله پاچه، فالوده های لزج، نان فطیر، رشته، کشک، حلوا و میوه های خام و دیرهضم می توانند در ایجاد سنگ های صفراوی تاثیر داشته باشند به خصوص اگر قدرت هضم فرد ضعیف باشد. بد نیست بدانید ضعیف بودن هضم، خود عامل بسیار مهمی در ایجاد سنگ است.
از پرهیزهای دیگر، مصرف نکردن ترکیب آرد و نشاسته و ترکیب شیر و برنج با هم است. همچنین بادمجان و تخم مرغ خیلی پخته شده نیز در ایجاد سنگ دخالت دارند. ورزش بلافاصله یا به مدت کوتاهی پس از غذا از مواردی است که پرهیز از آن به افراد توصیه می شود. پیروی از برنامه های غذایی که با افزایش مصرف انرژی با قندهای تصفیه شده به خصوص مواد غذایی حاوی شکر همراه با آرد سفید و غذاهای شیرین، مصرف چربی و فروکتوز بالا، فیبر و ویتامینC کم و فست فود همراه هستند، خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا را افزایش می دهند. بیماری سنگ کیسه صفرا با رژیم غذایی حاوی گوشت زیاد به طور معناداری مرتبط است. افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا باید تا حد امکان از مصرف چربی ها پرهیز کنند.
غذاهای لطیف در حجم کم به دفعات
از دیدگاه طب سنتی، قدم اول این است که علت به وجود آمدن سنگ را از بین برده و بعد اقدام به پاکسازی بدن شود. از غذاهای سریع الهضم و لطیف البته براساس مزاج و متناسب با هر فرد استفاده شود. اگر بدن ضعیف است از غذاهای زود هضم مانند گوشت مرغ، گوشت بره، بزغاله و تخم مرغ عسلی و امثال آن استفاده شود. اگر فرد قوی است بهتر است حجم غذا را کم و خوراکی هایی مانند ماش، اسفناج، سوپ جو و نخودآب استفاده کند.
کرفس و شوید نیز در تقویت هضم موثر هستند. مصرف چربی های غیراشباع، فیبر، روغن زیتون، امگا ۳ و مصرف پروتئین گیاهی و مکمل های ویتامینC در پیشگیری از این بیماری نقش محافظتی دارند. برای برطرف شدن یبوست در مبتلایان باید اقدام شود. ورزش معتدل قبل از غذا و ماساژ بدن و روغن مالی توصیه می شود.
اثر داروهای گیاهی در درمان سنگ صفرا
شکستن و خارج کردن سنگ از طریق داروهای گیاهی می تواند مؤثر باشد. البته استفاده از داروهای گیاهی براساس مزاج فرد و بیماری های زمینه ای از فردی به فرد دیگر متفاوت است. پس سعی کنید از خوددرمانی یا مراجعه به افراد غیرمتخصص پرهیز کنید. در درد شدید ناشی از سنگ صفرا قبل از هر اقدام، تسکین درد در اولویت درمانی قرار دارد. بنابراین به صلاحدید پزشک گاهی فصد اولین اقدام درمانی است تا از عوارض احتمالی ناشی از التهاب کیسه صفرا جلوگیری شود. در طب رایج و سنتی، اساس پیشگیری اولیه در ایجاد سنگ های صفراوی تغییر سبک زندگی است. کمیت و کیفیت تغذیه و میزان تحرک بدنی مهم ترین عامل در پیشگیری از ایجاد سنگ صفراست. از آنجا که اصلاح چرخه خواب و بیداری و کنترل استرس ها اثر بسیار مهمی بر تنظیم سیستم های بدن دارد این مهم نیز باید مدنظر پزشکان و بیماران قرار گیرد.
با داروهای گیاهی و طبیعی می توان با عفونت ادراری که به دلایل مختلف رخ می دهد مبارزه کرد.
گیاهان در بدن انسان معجزه می کنند. آن ها در درمان های مختلف از جمله بیماری هایی مانند انواع مختلف سرطان گرفته تا سرماخوردگی، تاثیرگذار هستند. پس ترکیبات گیاهی در مقابله با عفونت های دستگاه ادراری هم موثر خواهند بود. عفونت ادراری یک موقعیت بسیار استرس زا برای بدن انسان است و هر کسی که تا به حال به این بیماری مبتلا شده باشد، مشکلات آن را می داند. با مصرف دمنوش گیاهی ضد عفونت ادراری، می توانید بیماری ها را تسکین داده و مجاری ادراری را التیام ببخشید.
عفونت ادراری چیست؟
عفونت دستگاه ادراری بیشتر با عفونت مثانه همراه است. این یک بیماری جدی است که باید در اسرع وقت درمان شود؛ در غیر این صورت می تواند بر کلیه ها تاثیر بگذارد و منجر به عوارض مختلفی شود. هنگامی که کلیه ها عفونی می شوند، آسیب دائمی به کلیه ها می تواند رخ دهد که درمان آن بسیار دشوارتر از عفونت دستگاه ادراری است.
در عفونت ادراری ادرار به مقدار کم تولید می شود. معمولاً کدر و دارای بوی بسیار نامطبوع و حتی در مواردی خونی است. عفونت های دستگاه ادراری در زنان شایع تر از مردان است. اکثر عفونت های دستگاه ادراری را می توان به طور طبیعی درمان کرد و نیازی به مراقبت پزشکی ندارد. شما باید به موقع عکس العمل نشان دهید و راه های پیشگیری و درمان آن را به کار ببرید.
تهیه چای و دمنوش از گیاهان موثر در برابر عفونت ها و مصرف منظم آن نیز می تواند در این فرآیند مفید باشد. اگر مشکوک به عفونت هستید، بهتر است با یک متخصص مجاری ادراری مشورت کنید.
علل عفونت مجاری ادراری
به طور کلی، عفونت توسط باکتری هایی ایجاد می شود که موفق می شوند از دیگر نقاط بدن به دستگاه ادراری برسند. آن ها در داخل بدن تکثیر می شوند و عملکرد دستگاه ادراری را مختل می کنند. در نتیجه تکرر ادرار و نیاز به دفع احساس می شود، حال آن که دفع ادرار بسیار کم و همراه با سوزش و درد است.
سیستیت شایع ترین شکل عفونت است و به وجود و تاثیر منفی باکتری در مثانه اشاره دارد. شایع ترین علائم عبارتند از درد هنگام ادرار، افزایش میل به ادرار کردن، حالت تهوع و استفراغ.
باکتری ها می توانند به روش های مختلف وارد محیط استریل دستگاه ادراری شوند. انتقال باکتری ممکن است گاهی از طریق رابطه جنسی، ژنتیکی و استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها اتفاق بیفتد. در این حالت ممکن است سیستم ایمنی بدن از مبارزه کافی با باکتری ها جلوگیری کند. اگر مایعات کافی ننوشید، باکتری ها سریع تر از طریق دستگاه ادراری شما حرکت می کنند. با مصرف آب و چای کافی می توانید بهبودی خود را تسریع ببخشید.
اثرات دمنوش گیاهی در برابر عفونت های مجاری ادراری
برای عفونت های دستگاه ادراری، بهتر است سبزیجات، میوه ها و دیگر گیاهان به شکل چای مصرف شوند. بنابراین، هم کمبود مایع قابل جبران است و هم می توان درمان را به طور کاملا طبیعی پشتیبانی کرد. انواع مختلفی از دمنوش ها برای درمان عفونت ادراری وجود دارد که انتخاب هر یک از آن ها با توجه به نوع عفونت شما متفاوت خواهد بود. به عبارت دیگر مصرف آن ها بستگی به علائم شما دارد.
دمنوش های گیاهی بسیار مقرون به صرفه و آسان برای استفاده هستند؛ اما اگر پس از مصرف آن احساس بهتری نداشتید، برای تعیین درمان مناسب با پزشک متخصص مشورت کنید.
دمنوش ها هر یک از گیاهان یا میوه های خشک متفاوت تهیه می شوند. با اضافه کردن آب جوش به آن ها، عصاره و طعم آن ها وارد آب می شود و با نوشیدن ناراحتی را در شما از بین می برد. بسته به گیاهانی که استفاده می شوند، چای ها می توانند طعم ناخوشایندی داشته باشند؛ بنابراین اگر نمی توانید آن ها را تحمل کنید، از شیرین کننده های طبیعی مانند عسل استفاده کنید. مهمترین و موثرین دمنوش های گیاهی ضد عفونت ادراری عبارتند از:
دمنوش ریشه گل ختمی یک دمنوش گیاهی ضد عفونت ادراری
گل ختمی عملکرد باکتری ها را کاملاً کنترل می کند. همچنین قادر است از گسترش عفونت به سایر اندام ها جلوگیری کند. از آن برای سم زدایی مثانه و التیام مجاری ادراری آسیب دیده استفاده می شود که منجر به افزایش تولید ادرار هم می شود. این گیاه یا گل همچنین اثر آرامش بخش بر روی اندام های آسیب دیده ناشی از باکتری ها دارد.
برای تهیه این دمنوش یا چای، ۲ قاشق غذاخوری ریشه گل ختمی و ۲۰۰ میلی لیتر آب داغ کافی است. بگذارید ۱۰ دقیقه بماند و سپس بنوشید. می توان آن را گرم یا سرد نوشید و طعم آن را با یک قاشق چای خوری عسل تقویت کرد. برای دریافت نتایج مثبت، نوشیدن ۲-۳ بار در روز توصیه می شود.
دمنوش توس
برگ درخت توس دارای خواص ادرارآور قوی است. در برابر التهاب کلیه عالی است و دفع ادرار را تسریع می کند. سرشار از ویتامین های C و E، کلسیم و تانن است. اگر مشکلات قلبی دارید قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید. برای تهیه دمنوش آن، یک قاشق چایخوری برگ خشک توس و ۲۰۰ میلی لیتر آب جوش کافی خواهد بود. روی برگ های خشک خرد شده آب داغ بریزید. بعد از ۱۰ دقیقه صاف کنید و روزانه بین وعده های غذایی حداکثر تا ۴ لیوان در روز بنوشید. بعد از یک لیوان چای توس حتما یک لیوان آب بنوشید.
دمنوش بابونه بهترین دمنوش گیاهی ضد عفونت ادراری
بابونه همه کاره برای مجاری ادراری نیز مفید است. عصاره های موجود در این گل با باکتری هایی که به مجاری ادراری حمله می کنند، مبارزه می کند. نقش اصلی آن آرام کردن و آرامش سیستم عصبی و آرام کردن اثرات عفونت در بدن است.
برای تهیه دمنوش بابونه کافی است که یک قاشق چایخوری گل بابونه خشک و ۲۵۰ میلی لیتر آب داغ را با هم مخلوط کنید. سپس روی آن را ببندید، ۱۰ دقیقه بگذارید و صاف کنید و بنوشید.
دمنوش جعفری
جعفری در فرآیند سم زدایی بسیار عالی است. این سبزی همچنین در از بین بردن باکتری هایی که دستگاه ادراری را آلوده می کنند و عملکرد کلیه ها و مثانه را مختل می کنند، بسیار عالی است.
برای تهیه دمنوش جعفری، ۲ قاشق چایخوری برگ جعفری تازه و ۲۰۰ میلی لیتر آب کافی است. جعفری تازه خرد شده را در آب جوش بریزید. بگذارید ۱۰ دقیقه بماند. در حالی که گرم است صاف کنید و بعد از هر وعده غذایی بنوشید.
دمنوش دانه کدو تنبل
این چای در مبارزه با عفونت های مجاری ادراری فوق العاده است. برای بیماری های کلیوی مانند سنگ کلیه توصیه می شود. این چای به ویژه در از بین بردن باکتری اشریشیا کلی موثر است. برای تهیه این دمنوش یا چای ۱۵ عدد تخمه کدو تنبل خشک و ۱ لیتر آب سرد کافی است. مخلوط را بر روی آتش قرار دهید تا به جوش بیاید و هر روز صبح ناشتا بنوشید.
دمنوش چهارگانه مخلوط
این مخلوط بسیار موثر است و همه این گیاهان در کنار هم نوشیدنی با فایده خاصی را تشکیل می دهند. برای تهیه ۱ قاشق ریشه بیدمشک، ۱ قاشق ریشه قاصدک، ۱ قاشق رازک، ۱ قاشق برگ گزنه و ۷ لیوان آب کافی است. ریشه های خرد شده بیدمشک و قاصدک را به ۴ فنجان آب اضافه کنید. آب را بجوشانید، سپس حرارت را کم کنید و ۳۰ دقیقه دیگر بجوشد. سه لیوان آب باقیمانده را در طول جوشیدن اضافه کنید. سپس بقیه مواد را در مقادیر مشخص شده اضافه کنید. بگذارید ۱۰-۱۵ دقیقه بماند. این دمنوش را سرد می نوشند و طعم آن تلخ و قوی است، بنابراین می توانید آن را با مقدار بسیار کمی عسل شیرین کنید.
دمنوش زغال اخته
در مبارزه با عفونت های ادراری، اغلب آب زغال اخته توصیه می شود. تهیه دمنوش آن راه حل بسیار بهتری است. زغال اخته سرشار از ویتامین C است و به خوبی از عفونت ها پیشگیری می کند. از چسبیدن باکتری ها به دیواره های مثانه و گسترش عفونت جلوگیری می کند. برای نتیجه سریع می توانید آن را ۲ یا ۳ بار در روز بنوشید.
دمنوش ابریشم ذرت
ابریشم ذرت به طور کلی به عنوان ابزاری برای کاهش یا از بین بردن کامل مشکلات سلامت دستگاه ادراری شناخته می شود. حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان و عناصر مفید است که به طور موثر عوامل عفونت را از بین می برد. اثر ضد التهابی دارد و تورم ناشی از عفونت را کاهش می دهد. می تواند علائمی مانند ادرار دردناک را تسکین دهد. جریان ادرار را افزایش دهد و در نتیجه اثر باکتری ها را از بین ببرد. برای تهیه ۱ قاشق ابریشم ذرت خشک و ۲۰۰ میلی لیتر آب کافی است. ابریشم ذرت را به مدت سه دقیقه در آب بجوشانید و بگذارید خنک شود. قبل از نوشیدن نخ ها را صاف کنید. مقادیر توصیه شده برای مصرف ۱ تا ۳ لیوان در روز می باشد.
دمنوش تمشک و قاصدک
تمشک حاوی ترکیبی به نام تانن است که التهاب بافت های اپیتلیوم را تشدید می کند. می تواند سبب دفع سموم از بدن شود. همچنین این میوه، باکتری های موجود در دستگاه ادراری را از بین می برد. قاصدک، از طرف دیگر، عملکرد صحیح کلیه ها و مثانه را تضمین می کند. ترکیب این گیاهان برای از بین بردن باکتری های عامل عفونت کاملاً مؤثر است.
برای تهیه ۱ قاشق غذاخوری تمشک خشک، ۱ قاشق چایخوری ریشه قاصدک و ۲۰۰ میلی لیتر آب کافی است. مخلوط را در یک لیوان بریزید. روی آن آب داغ بریزید و بگذارید ۱۰ دقیقه بماند. صاف کرده و گرم بنوشید. مصرف آن دو بار در روز توصیه می شود.
افراد مبتلا به عفونت ادراری باید مثانه را به طور منظم با نوشیدن آب فراوان شست و شو دهند. برای این منظور، مصرف حداقل ۲ لیتر مایعات به خصوص آب ولرم در روز توصیه می شود. نوشیدن آب از تکثیر باکتری عامل و پیشرفت عفونت جلوگیری می شود. مصرف آب یا دمنوش های گیاهی برای تقویت بهبودی بسیار مفید است. از سوی دیگر، از آن جایی که قهوه، جای، الکل و آب لیمو می توانند مثانه را تحریک کنند، مصرف آن ها باید محدود شود.